ប្រធានាធិបតីអាមេរិកលោក
Donald Trump បានប្រកាសដោយមោទនភាពអំពីបទឈប់បាញ់រវាងអ៊ីស្រាអែល
និងក្រុមហាម៉ាស់ ដែលបានឈានដល់បទឈប់បាញ់ក្រោមការដឹកនាំរបស់គាត់បន្ទាប់ពីសង្គ្រាមពីរឆ្នាំនៅតំបន់ហ្គាហ្សា"សង្គ្រាមបានបញ្ចប់"
។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ បញ្ហាសំខាន់ៗដែលរៀបរាប់នៅក្នុងផែនការរបស់លោក
Trump នៅតែមិនទាន់ដោះស្រាយ ហើយអាចគំរាមកំហែងដល់បទឈប់បាញ់។
ដូច្នេះ តើអនាគតរបស់ហ្គាហ្សានឹងទៅជាយ៉ាងណា ហើយក្រុមហាម៉ាស់នឹងដាក់អាវុធឫទេ?មេឃញូស៍អេស៊ា www.k-meknewsasia.com.kh
ស្វែងរកចម្លើយនៅក្នុងអត្ថបទនេះ តើនរណានឹងគ្រប់គ្រងតំបន់ហ្គាហ្សាតាមផែនការរបស់លោក
Trump?
ក្រុមប្រឹក្សាភិបាលនេះនឹងមានជនជាតិប៉ាឡេស្ទីនដែលមានសមត្ថភាព
និងអ្នកជំនាញអន្តរជាតិ ហើយនឹងត្រូវបានត្រួតពិនិត្យដោយស្ថាប័នអន្តរជាតិថ្មីមួយដែលមានឈ្មោះថា
"គណៈកម្មការសន្តិភាព" នៅក្នុងឯកសារផែនការផ្លូវការ។
ឈ្មោះរបស់សមាជិក
និងសមាជិកប្រតិបត្តិផ្សេងទៀតនឹងត្រូវបានប្រកាសជាផ្លូវការ ហើយរំពឹងថាអតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីអង់គ្លេស
Tony Blair រំពឹងថានឹងដើរតួក្នុងរដ្ឋបាលបណ្តោះអាសន្ននេះ។
កម្លាំងនេះនឹងត្រូវដាក់ពង្រាយភ្លាមៗទៅកាន់តំបន់ហ្គាហ្សា
ដើម្បីហ្វឹកហាត់ និងគាំទ្រកងកម្លាំងប៉ូលីសប៉ាឡេស្ទីនដែលទទួលស្គាល់ជាផ្លូវការ។
កម្លាំងនេះនឹងសម្របសម្រួលយ៉ាងជិតស្និទ្ធជាមួយអាជ្ញាធរហ្ស៊កដានី
និងអេហ្ស៊ីប ហើយមានបំណងដំណោះស្រាយសន្តិសុខផ្ទៃក្នុងរយៈពេលវែង។
បច្ចុប្បន្ន
ចក្រភពអង់គ្លេស និងបារាំងកំពុងបន្តដំណោះស្រាយក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិដើម្បីបង្កើតកម្លាំងបែបនេះ។
អ៊ីស្រាអែលទាមទារ
អោយក្រុមហាម៉ាសត្រូវតែទម្លាក់អាវុធចុះ
បន្ទាប់ពីត្រឡប់ពីមជ្ឈិមបូព៌ាមកសហរដ្ឋអាមេរិកវិញ
លោក Trump បាននិយាយថា
"ប្រសិនបើពួកគេមិនដាក់អាវុធទេ យើងនឹងរំសាយអាវុធពួកគេ ហើយវានឹងកើតឡើងយ៉ាងឆាប់អាចនឹងធ្ងន់ធ្ងរ។
"ខ្ញុំបាននិយាយជាមួយក្រុមហាម៉ាស ហើយខ្ញុំនិយាយថា "ពួកអ្នកនឹងទម្លាក់អាវុធមែនទេ? មែន យើងនឹងទម្លាក់អាវុធចុះ" នោះជាអ្វីដែលពួកគេប្រាប់ខ្ញុំ»
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ
AFP ពីមុនបានដកស្រង់សម្តីមន្ត្រីក្រុមហាម៉ាស់ពីមុនដែលនិយាយថាការទម្លាក់អាវុធគឺ
"ជារឿងមិនអាចយល់ព្រមឡើយ និងមិនអាចទៅរួចទេ" ។
បន្ទាប់ពីកិច្ចព្រមព្រៀងឈប់បាញ់បានចូលជាធរមាន
AFP បានដកស្រង់សម្តីមន្ត្រីក្រុមហាម៉ាស់ដែលមិនបញ្ចេញឈ្មោះដោយនិយាយថាក្រុមហាម៉ាស់នឹងមិនចូលរួមក្នុងអភិបាលកិច្ចអន្តរកាលនៃតំបន់ហ្គាហ្សាទេ។
ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ
មន្ត្រីរូបនេះបានប្រាប់ AFP ថា ក្រុមហាម៉ាស់នឹងនៅតែជា "អំណាចស្នូលរបស់ប៉ាឡេស្ទីន"។
ក្រុមហាម៉ាស់បានសម្តែងការព្រួយបារម្ភអំពីការចូលរួមរបស់អន្តរជាតិ
ជាពិសេសការចូលរួមដ៏មានសក្តានុពលរបស់អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីអង់គ្លេសលោក Blair ។
តើអ្នកប្រយុទ្ធហាម៉ាសនៅឯណាឥឡូវនេះ?
វីដេអូ
និងរូបថតពីតំបន់ហ្គាហ្សា បង្ហាញពីក្រុមយុទ្ធជនហាម៉ាស់នៅតាមដងផ្លូវនៃហ្គាហ្សា បន្ទាប់ពីការដកទ័ពរបស់អ៊ីស្រាអែល។
ប្រភពក្នុងស្រុកមួយបានប្រាប់
BBC ថា ក្រុមហាម៉ាស់បានចល័តបុគ្គលិកសន្តិសុខរាប់ពាន់នាក់
ដើម្បីដណ្តើមយកតំបន់ដែលកងកម្លាំងអ៊ីស្រាអែលបានដកខ្លួនមកវិញ ទោះជាយ៉ាងណា ក្រុមហាម៉ាសបានបដិសេធចំពោះចេតនាក្នុងការដណ្តើមយកតំបន់ហ្គាហ្សាវិញទាំងស្រុងនោះទេ។
តើក្រុមហាម៉ាសកំពុងប្រយុទ្ធជានរណា?
បន្ទាប់ពីកិច្ចព្រមព្រៀងឈប់បាញ់ត្រូវបានអនុវត្ត
ការប៉ះទង្គិចគ្នាបានផ្ទុះឡើងរវាងក្រុមយុទ្ធជនហាម៉ាស់ និងកងជីវពល ដែលបណ្តាលឱ្យមនុស្សរាប់សិបនាក់ស្លាប់
និងរបួស។
ក្នុងអំឡុងពេលដំណើរទស្សនកិច្ចនៅមជ្ឈិមបូព៌ារបស់លោក
Trump បាននិយាយថាក្រុមហាម៉ាស់បានទទួលភ្លើងខៀវដើម្បីធ្វើ
"ប្រតិបត្តិការសន្តិសុខផ្ទៃក្នុង" នៅក្នុងតំបន់ហ្គាហ្សាដោយបន្ថែមថាហាម៉ាស់ចង់
... "បញ្ចប់បញ្ហាទាំងនេះ" ហើយ "ពួកគេត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យធ្វើដូច្នេះមួយរយៈ"
។
ប៉ុន្តែកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍
លោក Trump បានបង្ហោះនៅលើ
Truth Social ថា
"ប្រសិនបើក្រុម Hamas បន្តសម្លាប់មនុស្សនៅក្នុងតំបន់
Gaza ដែលមិនស្របតាមកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ
យើងនឹងគ្មានជម្រើសអ្វីក្រៅពីចូលទៅសម្លាប់ពួកគេឡើយ"។ក្រោយមក លោកបានបញ្ជាក់ថា
«ពាក្យថាយើង» នៅទីនេះមិនបានសំដៅលើទាហានអាមេរិកទេ។
អាជ្ញាធរប៉ាឡេស្ទីនរក្សាការគ្រប់គ្រងមានកម្រិតលើតំបន់
West Bank ដែលកាន់កាប់ដោយអ៊ីស្រាអែលពេលនេះ។
កាលពីខែមិថុនា
លោក Netanyahu បាននិយាយថា
អ៊ីស្រាអែល «បានប្រមូលកម្លាំងមួយក្រុម» នៅក្នុងតំបន់
Gaza Strip ប្រឆាំងនឹងក្រុម
Hamas តែក្រុមហាម៉ាស់ខ្លួនឯងបាននិយាយថាក្រុមនេះបានសហការជាមួយអ៊ីស្រាអែល។
បន្ទាប់ពីមានរបាយការណ៍បានលេចឡើងថាលោកបានអនុញ្ញាតឱ្យផ្គត់ផ្គង់អាវុធដល់ក្រុមដែលដឹកនាំដោយលោក
Yasser Abu Shabab លោក Netanyahu បាននិយាយក្នុងវីដេអូមួយនៅលើ
X ថា
"តើមានអ្វីខុស?" «វាគ្រាន់តែដើម្បីសង្គ្រោះជីវិតទាហានអ៊ីស្រាអែល...
ហើយការផ្សព្វផ្សាយរឿងនេះជួយក្រុមហាម៉ាសតែប៉ុណ្ណោះ»។
ថ្មីៗនេះ
ក្រុមហាម៉ាស់បានប៉ះទង្គិចជាមួយក្រុមមួយទៀតគឺក្រុម Dakhmash ដោយចោទប្រកាន់សមាជិកមួយចំនួនរបស់ខ្លួនថាមានទំនាក់ទំនងជាមួយកងជីវពលដែលស្មោះត្រង់នឹងអ៊ីស្រាអែល។
តើអ៊ីស្រាអែលមានទស្សនៈយ៉ាងណាចំពោះរឿងនេះ?
អ្នកកាសែតអ៊ីស្រាអែល
Eli Nissan បានប្រាប់
BBC Arabic ថា គាត់មិនឃើញតួនាទីនាពេលអនាគតសម្រាប់ក្រុមហាម៉ាសនៅក្នុងរដ្ឋាភិបាលហ្គាហ្សានោះទេ
"មិនត្រឹមតែដោយសារតែការប្រឆាំងរបស់អ៊ីស្រាអែលប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែក៏ដោយសារតែការមិនសប្បាយចិត្តរបស់ប្រជាជន
Gazan បន្ទាប់ពីសង្គ្រាមពីរឆ្នាំ"
។
អ៊ីស្រាអែលក្រោមការដឹកនាំរបស់លោក
Netanyahu បានបដិសេធរាល់តួនាទីរបស់ក្រុមហាម៉ាស់ក្នុងការគ្រប់គ្រងរបស់ហ្គាហ្សា
និងប្រឆាំងនឹងការវិលត្រឡប់របស់រដ្ឋបាលប៉ាឡេស្ទីនទៅកាន់តំបន់ហ្គាហ្សា។
ជំហរនេះត្រូវបានពង្រឹងបន្ថែមទៀតបន្ទាប់ពីការវាយប្រហាររបស់ក្រុមហាម៉ាសនៅថ្ងៃទី
៧ ខែតុលា។នៅក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយ Fox News ក្នុងខែសីហា មុនពេលកិច្ចព្រមព្រៀងឈប់បាញ់ត្រូវបានឈានដល់
លោក Netanyahu បាននិយាយថា
អ៊ីស្រាអែលគ្រោងនឹងកាន់កាប់តំបន់ Gaza Strip ទាំងស្រុង ហើយប្រគល់វាទៅឱ្យ
"កងកម្លាំងគ្រប់គ្រងអារ៉ាប់" ដែលមិនទាន់បញ្ចេញឈ្មោះ។
លោកបាននិយាយថា
អ៊ីស្រាអែលមានបំណងផ្ទេរការគ្រប់គ្រងតំបន់ Gaza ទៅអោយ "កងកម្លាំងអារ៉ាប់
ដែលនឹងគ្រប់គ្រងឱ្យបានត្រឹមត្រូវ ដោយមិនបង្កការគំរាមកំហែងដល់ពួកយើងនិងធានាបាននូវសុខុមាលភាពរបស់ប្រជាជន
Gaza"។
Nissan ជឿជាក់ថារដ្ឋាភិបាល Netanyahu ទប់ទល់នឹងគំនិតនៃការអនុញ្ញាតឱ្យប៉ាឡេស្ទីនគ្រប់គ្រងតំបន់
Gaza ដោយសារតែខ្លួនចង់ជៀសវាងការតភ្ជាប់ទឹកដីរវាង
West Bank និង Gaza លោកបានបន្ថែមថា
លោក Netanyahu អាចនឹងចុះចាញ់នឹងសម្ពាធពីលោក
Trump ដើម្បីអនុញ្ញាតឱ្យអាជ្ញាធរប៉ាឡេស្ទីន
(PAA) ចូលរួមមានកម្រិតនៅក្នុងរដ្ឋាភិបាលតំបន់ហ្គាហ្សា។
តើឥរិយាបទរបស់អាជ្ញាធរប៉ាឡេស្ទីន
PAA យ៉ាងម៉េច?
ដូចដែលបានបញ្ជាក់ពីមុន
PAA មានការគ្រប់គ្រងមានកម្រិតលើតំបន់
West Bank ដែលកាន់កាប់ដោយអ៊ីស្រាអែល។ផែនការរបស់លោក
Trump គឺអោយ
PAA ដើម្បីគ្រប់គ្រងតំបន់
Gaza ប៉ុន្តែវានឹងកើតឡើងបន្ទាប់ពីប៉ាឡេស្ទីនបញ្ចប់កម្មវិធីកំណែទម្រង់
"ដូចដែលបានរៀបរាប់នៅក្នុងសំណើផ្សេងៗ រួមទាំងផែនការសន្តិភាព Trump 2020 និងគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់អារ៉ាប៊ីសាអូឌីត
- បារាំង Saudi-French (ការចរចាសន្តិភាព)"។
កំណែទម្រង់ដែលអាមេរិកស្វែងរករួមមានការកាត់បន្ថយអំពើពុករលួយដែលជាការចោទប្រកាន់ទូទៅប្រឆាំងនឹង
PAA។
ចាប់តាំងពីសង្រ្គាមឆ្នាំ
1967 អ៊ីស្រាអែលបានកាន់កាប់តំបន់
Gaza ប៉ុន្តែប៉ាឡេស្ទីនដែលគ្រប់គ្រងដោយ Fatah បានគ្រប់គ្រងតំបន់នេះឡើងវិញបន្ទាប់ពីការដកទ័ពរបស់អ៊ីស្រាអែលនៅឆ្នាំ
2005 មុនពេលបាត់បង់ទៅឱ្យក្រុមហាម៉ាស់នៅឆ្នាំ
2007 បន្ទាប់ពីជម្លោះផ្ទៃក្នុងដ៏ហឹង្សា។
ប៉ាឡេស្ទីនត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយបុគ្គលជាច្រើន
នេះរាប់បញ្ចូលទាំងអតីតប្រធានអាជ្ញាធរប៉ាឡេស្ទីន លោក Yasser
Arafat ។
នៅទសវត្សរ៍ឆ្នាំ
1990 អង្គការរំដោះប៉ាឡេស្ទីនដឹកនាំដោយ
Fatah (Palestine Liberation Organization - PLO)បានបញ្ចប់ការតស៊ូប្រដាប់អាវុធជាផ្លូវការចំពោះអ៊ីស្រាអែល
និងបានគាំទ្រដំណោះស្រាយរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិដែលអនុញ្ញាតឱ្យបង្កើតរដ្ឋប៉ាឡេស្ទីនដោយប្រកួតប្រជែងព្រំដែនឆ្នាំ
1967 ។
PLO បានស្វាគមន៍គំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់លោក Trump នាយករដ្ឋមន្ត្រី PLO លោក Mohammad Mustafa បានប្រាប់រ៉យទ័រថា
"ពួកយើងនៅហ្គាហ្សារួចហើយ" ដោយបន្ថែមថា ប្រទេសជាច្រើន រួមទាំងរដ្ឋអារ៉ាប់
ជឿថា PAO គួរតែ
"ទទួលខុសត្រូវ" សម្រាប់តំបន់ហ្គាហ្សា ព្រោះនោះជា "វិធីប្រាកដនិយមតែមួយគត់
ដើម្បីធ្វើអ្វីៗឱ្យបានសម្រេច"។
តើឥរិយាបទរបស់លោក
Trump យ៉ាងម៉េច?
លោក Donald Trump បានបញ្ជាក់ម្តងហើយម្តងទៀតថាក្រុម
Hamas ត្រូវតែចុះចាញ់ដើម្បីបញ្ចប់ជម្លោះ
ប៉ុន្តែទស្សនៈរបស់គាត់ចំពោះអនាគតក្រោយសង្គ្រាមរបស់ Gaza បានផ្លាស់ប្តូរតាមពេលវេលា។
ពីមុនគាត់បាននិយាយអំពីការប្រែក្លាយ
Gaza ទៅជា
"Riviera of the Middle East" ដែលជាគំនិតមួយដែលបានបាត់ក្នុងផែនការណ៏ចុងក្រោយរបស់គាត់។
ដូច្នេះតើយើងដឹងអ្វីខ្លះអំពីព័ត៌មានលម្អិត?នៃ "ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិភាព"៖
តើអ្នកណានឹងជាអ្នកបច្ចេកទេសប៉ាឡេស្ទីនដែលត្រូវចូលរួម?
ផែនការរបស់លោក
Trump មិនផ្តល់ព័ត៌មានលម្អិតជាក់លាក់អំពីអង្គការអន្តរជាតិនេះទេ
ទោះបីជាប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយបានផ្សព្វផ្សាយឈ្មោះបុគ្គលដែលមិនមែនជាជនជាតិប៉ាឡេស្ទីនដែលគេជឿថាត្រូវបានពិចារណាសម្រាប់សមាជិកភាពក៏ដោយ។
ថ្មីៗនេះ លោក Trump បាននិយាយថា លោកមិនប្រាកដទេថា តើលោក Tony Blair “មានប្រជាប្រិយភាពគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់តួនាទីនេះឬយ៉ាងណា”។
ក្នុងអំឡុងពេលធ្វើដំណើរទៅកាន់មជ្ឈិមបូព៌ា
លោក Trump បានជៀសវាងការឆ្លើយសំណួរដោយផ្ទាល់ពីលោក
Tom Bateman របស់ BBC អំពីកម្លាំងអន្តរជាតិ
ដោយនិយាយថា"វាជាកម្លាំងដ៏ធំ និងរឹងមាំ ប៉ុន្តែនឹងមិនត្រូវបានដាក់ពង្រាយញឹកញាប់ទេ
ព្រោះអីមនុស្សនឹងមានអាកប្បកិរិយាមិនដូចគ្នាទេ"។
លោកបានបន្ថែមថា
"គណៈកម្មាធិការសន្តិភាព" ដែលត្រួតពិនិត្យការផ្លាស់ប្តូរតំបន់ហ្គាហ្សា
"នឹងរួចរាល់ក្នុងពេលឆាប់ៗតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន" ។
នៅពេលសួរអំពីដំណោះស្រាយរដ្ឋពីរ
(two-state solution) លោក Trump បានឆ្លើយតបថា"អ្នកខ្លះចូលចិត្តរដ្ឋមួយ
អ្នកខ្លះចូលចិត្តរដ្ឋពីរ យើងរង់ចាំមើល ខ្ញុំមិនទាន់មានយោបល់លើរឿងនោះទេ"។
ឥរិយាបទរបស់អ្នកសម្របសម្រួល
អេហ្ស៊ីប
និងកាតា ដែលជាអ្នកសម្រុះសម្រួលដ៏សំខាន់បានគាំទ្រក្របខ័ណ្ឌអន្តរជាតិត្រូវបានគេអោយឈ្មោះថាសេចក្តីប្រកាសញូវយ៉ក
ដែលអង្គការសហប្រជាជាតិបានអនុម័តជាផ្នែកនៃកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់ខ្លួនដើម្បីដោះស្រាយជម្លោះអ៊ីស្រាអែល
និងប៉ាឡេស្ទីន និងជំរុញដំណោះស្រាយរដ្ឋពីរ។
សេចក្តីប្រកាសក្រុងញូវយ៉កអំពាវនាវឲ្យមានការបង្កើតគណៈកម្មាធិការប្រតិបត្តិបណ្តោះអាសន្ននៅតំបន់
Gaza ក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់អាជ្ញាធរប៉ាឡេស្ទីន ដោយសង្កត់ធ្ងន់ថា
អភិបាលកិច្ច និងការអនុវត្តច្បាប់នៅទូទាំងទឹកដីប៉ាឡេស្ទីន រួមទាំងតំបន់ហ្គាហ្សា គួរតែស្ថិតនៅក្រោមអំណាចរបស់អាជ្ញាធរប៉ាឡេស្ទីន។
ចក្ខុវិស័យនេះគឺស្របទៅនឹងសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់មន្ត្រីអេហ្ស៊ីប
និងកាតា ដែលភ្ជាប់អនាគតនៃតំបន់ហ្គាហ្សាទៅនឹងការបង្កើតរដ្ឋប៉ាឡេស្ទីន។
ថាតើអាជ្ញាធរប៉ាឡេស្ទីននឹងមានឱកាសដើម្បីបង្ហាញថាទទួលបានជោគជ័យក្នុងការគ្រប់គ្រងតំបន់ហ្គាហ្សាម្តងទៀតឬអត់
អាស្រ័យលើកត្តាមួយចំនួនដែលលើសពីការគ្រប់គ្រងបច្ចុប្បន្នរបស់ខ្លួន។
#សេនាមេឃ
រាយការណ៍បន្ថែមពី
Hesham Shawish និង Zacharia Ayyad នៃ BBC Monitoring និង Andrew Webb នៃ BBC World Service